Susu Bible

Proverbs 30:1-33

Aguru xa masenyi

1Yake xa di Aguru xa masenyi nan ya a naxan masenxi Itiyɛli nun Ukala bɛ:

2N ma lɔnni mu gbo alɔ booree,

n mu gɛxi fahaamui gbegbe sɔtɔde.

3N mu findixi lɔnnila ra,

n mu lɔnni sɔtɔxi Ala xa Sɛniyɛntɔɛe xa fe ra.

4Nde texi koore, a man naxa goro?

Nde foye malanxi a bɛlɛxɛe kui?

Nde ye ragataxi a xa sosee kui?

Nde duniɲa naaninyie saxi?

A xili di? A xa di xili di?

I na kolon?

5Ala xa masenyi birin findixi nɔndi nan na,

a findi kantari ra mixi bɛ naxan lama a ra.

6I naxa se sa na masenyi xun ma,

alako Ala naxa i suxu, a fa i xa wule to.

7N wama fe firin maxɔrinfe i ma beenun n xa faxa.

I naxa tondi.

8Madaxuɲa nun wule makuya n na.

I naxa n findi setare ra, i naxa n findi banna ra.

Baloe gbansan fi n ma, naxan n wasama.

9Xa n sa se gbegbe sɔtɔ,

n gaaxuma nɛ n naxa nɛɛmu i ma,

n fa a fala, «Nde na Alatala ra?»

Xa n sa lu setareɲa fan kui,

n gaaxuma nɛ n naxa muɲɛ ti,

n fa i tan n Marigi Ala xili kana.

10I naxa konyi xili kana a kanyi bɛ,

alako a naxa i danka, na haakɛ lu i ma.

11Mixi ndee e baba dankama, e e nga finsiriwali.

12Mixi ndee e yɛtɛ findima sɛniyɛntɔɛe ra,

kɔnɔ e mu nɔma sɛniyɛntareɲa bade e ma.

13Mixi ndee e yɛtɛ itema,

e a maɲɔxun e dangi mixi birin na.

14Mixi ndee na naxee luxi alɔ sube xaaɲɛe

naxee wama setaree faxafe, e xa e ba duniɲa.

15Di firin na nisi bɛ naxee a falama,

«N ki, n ki.»

Se saxan na na, xa na mu a ra, se naani,

naxee mu wasama, naxee mu a falama, «Na lan.»

16E tan nan ya: aligiyama, ginɛ dibaritare,

gbengberenyi, nun tɛ.

Nee sese mu a falama, «Na lan.»

17Mixi naxan yoma a baba ma,

naxan mu a nga xui rabatuma,

xaaxae kelima nɛ gulunba yire e a yae sakun,

sɛgɛ yɔrɛe fa a donde.

18Se saxan na na, xa na mu a ra, se naani,

n mu naxee fahaamuma e xa tilinyi xa fe ra.

19E tan nan ya: Sɛgɛ xa kira koore ma,

bɔximase xa kira fanye fari,

kunkui xa kira baa ma,

xɛmɛ xa kira ginɛdimɛdi xɔnyi.

20Ginɛ yɛnɛla xa wali nan ya:

A na gɛ a dɛgede, a a dɛ raxa, a fa a fala,

«N mu fe ɲaaxi yo rabaxi.»

21Se saxan na na, xa na mu a ra, se naani,

naxee mu nɔma lude duniɲa fari.

22E tan nan ya: Konyi findife mangɛ ra,

xaxilitare findife banna ra,

23ginɛ maxanutare dɔxɔfe xɛmɛ taa,

konyi ginɛ naxan findife a kanyi kɛ tongoe ra.

24Sube naani na naxee xurun duniɲa subee birin bɛ,

kɔnɔ e xa lɔnni dangi a birin na.

25E tan nan ya: Dondoli naxan sɛnbɛ mu gbo,

kɔnɔ e baloe fenma a fen waxati.

26Yere maniyɛ nde naxan sɛnbɛ mu gbo,

kɔnɔ a yili gema gɛmɛ longori yigiya sɔtɔde.

27Mangɛ mu na katoe bɛ,

kɔnɔ e e ɲɛrɛma xunlande ki ma.

28Kasa naxan nɔma tongode bɛlɛxɛ ra,

kɔnɔ a toma mangɛ xa banxi kui.

29Se saxan na na, xa na mu a ra, se naani,

naxee ɲɛrɛ ki tofan.

30E tan nan ya: Yɛtɛ naxan sɛnbɛ gbo, a suusa sube birin bɛ,

31konkore naxan ɲɛrɛma a xun nakelixi ra,

si kontonyi, nun mangɛ, sɔɔrie na naxan fɔxɔ ra.

32Xa i bara i yɛtɛ igbo xaxilitareɲa kui,

xa i bara wa fe ɲaaxi nde rabafe,

i xa gbilen na fɔxɔ ra,

33barima xiɲɛ na bɔnbɔ, a binyama nɛ,

ɲɔɛ na din, wuli minima nɛ,

xɔnɛ xun na masa, a findima nɛ gere ra.