Susu Bible

Proverbs 31:1-31

Mangɛ Lemuweli xa marasi

1Mangɛ Lemuweli xa masenyi nan ya a nga naxan fi a ma marasi ra:

2N ma di, i tuli mati n na,

n ma di fanyi, n naxan barixi,

n naxan sɔtɔ Ala saabui ra.

3I naxa i sɛnbɛ fi ginɛ ɲaaxie ma,

naxee fata mangɛe ralɔɛde.

I naxa bira na ginɛ mɔɔli fɔxɔ ra.

4Mangɛ Lemuweli, a mu lanma mangɛe xa wɛni min.

Beere xɔli mu lanma a xa mangɛ suxu,

5xa na mu a ra e nɛɛmuma nɛ e yɛtɛ xa sɛriyɛ ma,

e fa tɔɔrɔmixi yanfa.

6Na minse mɔɔli xa so mixie nan yi,

naxee na saya kira xɔn ma,

alako e xa nɛɛmu e xa fe xɔrɔxɔɛ birin ma.

7Naxan wɛni minxi a nɛɛmuma nɛ a xa setareɲa ma,

a mu ratuma a xa tɔɔrɛ ma sɔnɔn.

8I xa dɛtare xunmafala,

i xa misikiinɛ mali.

9I xui ramini, kiiti sa nɔndi ra.

I xa tɔɔrɔmixi nun setare xunmafala.

Ginɛ fanyi

10Nde nɔma ginɛ fanyi sɔtɔde?

A tide gbo diyaman bɛ.

11A xa mɔri laxi a ra,

a findixi harige fanyi nan na a bɛ tɛmui birin.

12A fe fanyi rabama a xa mɔri bɛ,

a mu fe ɲaaxi yo rabama a ra a xa duniɲɛigiri kui.

13A yɛxɛɛ xabe nun gɛsɛ fute fenma,

a nee rafalama sosee ra.

Na wali rafan a ma.

14A luma alɔ yulɛ xa kunkui,

a sa baloe fenma yire makuye a fa a ra.

15A kurunma nɛ alako a xa kuri so a xa denbaya bɛ,

a man wali so a xa walikɛ ginɛe yi ra.

16A bɔxi matoma nɛ, a fa na sara.

A geeni naxan sɔtɔma a na sarama sansi nan na, a a si.

17A tunnabɛxi, a walima sɛnbɛ ra.

18A a kolon a xa wali sɔɔnɛyama nɛ.

A lanpui radɛxɛma nɛ, a wali kɔɛ fan na.

19A yɛxɛɛ xabe findima nɛ gɛsɛ ra,

a gɛsɛ findima sose ra.

20A setare kima, a misikiinɛ malima.

21A mu gaaxuma ɲɛmɛ ya ra,

barima a xinbeli donma fanyie yailanxi a xa denbaya bɛ.

22A sade dugi yailanma,

a dugi tofanyi dɛgɛma a yɛtɛ bɛ.

23Taa kuntigi nan a xa mɔri ra,

a dɔxɔxi forie ya ma.

24A sosee dɛgɛma, a e mati.

A bɛlɛtie fan yailanma,

yulɛe nee wafuma a ma.

25A sɛnbɛ gbo, mixie a binyama.

A mu gaaxuma fefe ma.

26A lɔnni masenma mixie bɛ,

a man e xaran a fanyi ra.

27A a ɲɛngi sama a xa denbaya xɔn ma,

a mu walitareɲa kolon.

28A xa die a matɔxɔma,

a xa mɔri a tantuma yi wɔyɛnyi ra:

29«Ginɛ fanyie na na de,

kɔnɔ i maniyɛ mu na e ya ma.»

30Fate xa tofanyi mixi madaxuma nɛ, a mu buma.

Tantui na ginɛ nan bɛ naxan gaaxuma Alatala ya ra.

31Wo xa na ginɛ xa wali fanyi sare fi a ma,

wo xa na ginɛ mɔɔli matɔxɔ taa kui.